5. Forum Filmu Dokumentalnego dla Młodej Widowni
09.05.2024 10:00
|
W ramach cyklu „Kultura i opór: Ukraina” mieszkanki i mieszkańcy Warszawy mają okazję spotkać się z najwybitniejszymi postaciami ukraińskiej kultury. Po znakomitym przyjęciu Serhija Żadana w lutym bieżącego roku Centrum Kultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy przygotowało program wydarzeń, do którego zaprosiło m.in. wokalistę Swiatosława Wakarczuka, pisarkę Oksanę Zabużko, reżyserkę Nadiję Parfan, artystę Andrija Dostilewa, architekta Petro Wladimirowa. Terminy spotkań będą uzależnione od dostępności artystek i artystów. Kuratorką cyklu jest Svitlana Oleshko, która w tym roku obchodzi 30-lecie pracy twórczej.
Urodziła się 30 listopada 1974 roku we Lwowie. Studiowała filologię ukraińską na Lwowskim Uniwersytecie Narodowym im. Iwana Franki, na którym obroniła doktorat w 2001 roku i została wykładowcą literatury powszechnej.
W 1997 roku ukazały się wiersze Hałyny Kruk w antologii Prywitannia żyttia'95. W 1997 roku wydała dwa pierwsze zbiory poezji Mandry w poszukach domu i Slidy na pisku. W 2005 roku opublikowała kolejny tom Obłyczczia poza switłynoju, a w 2013 roku czwarty Spiw/isnuwannia. Utwory poetyckie Kruk zostały przetłumaczone m.in. na rosyjski, niemiecki i polski. Napisała też książki dla dzieci: Marko mandruje dowkoła switu i Ważko buty najmenszym (2003), które zostały przetłumaczone na piętnaście języków w ramach międzynarodowego projektu literatury dziecięcej „Step by Step”. Kruk jest tłumaczką literatury polskiej, rosyjskiej i białoruskiej. Przetłumaczyła wiersze Wisławy Szymborskiej, Bohdana Zadury i Kazimierza Wierzyńskiego oraz prozę Jarosława Iwaszkiewicza, Stanisława Lema i Danuty Mostwin.
Hałyna Kruk należy do ukraińskiego oddziału PEN Clubu. W 1996 roku wygrała konkurs literacki Granosłow i Prywitannia żyttia im. B.I. Antonycza. W 2003 i 2010 roku wzięła udział w Programie Stypendialnym Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Gaude Polonia”. W ramach otrzymanego stypendium przebywała w Polsce pół roku, w ciągu którego realizowała autorski projekt stypendialny pod opieką tutora. W 2010 roku jej tutorem był Adam Pomorski[3]. W 2005 roku była stypendystką „Homines Urbani” w Willi Decjusza w Krakowie. Stypendia finansowane są przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej, Fundację Roberta Boscha i Szwajcarską Fundację dla Kultury Pro Helvetia. W 2007 roku była stypendystką Bałtyckiego Centrum Pisarzy i Tłumaczy na wyspie Gotland.
W Polsce wielokrotnie występowała na festiwalach i imprezach poetyckich, m.in. Ukraińska Wiosna (Poznań 2008), Złoty Środek Poezji (Kutno 2008), Poetyckie Pranie na „Strychu” (Gdynia 2008), Magnus Ducatus Poesis (Kraków 2008), Czas Poetów (Lublin 2011), Noc Kultury (Lublin 2012). Wiersze Hałyny Kruk były publikowane w pismach literackich w tłumaczeniach na język polski Anny Łazar, Michała Petryka, Magdaleny Szareckiej, Marianny Labo, Urszuli Witwickiej-Rutkowskiej, Bohdana Zadury oraz Anety Kamińskiej
Uzupełnieniem wszystkich spotkań będą pokazy kolejnych odcinków serialu „Upadek. Jak Ukraińcy zniszczyli imperium zła”. To siedmioczęściowa opowieść o tym, jak deklaracja niepodległości Ukrainy umożliwiła ostateczny upadek ZSRR.
Odcinki zawierają nigdy wcześniej nieprezentowane tajne dokumenty CIA i KGB, zeznania uczestników i świadków wydarzeń czy wypowiedzi amerykańskich, ukraińskich, rosyjskich oraz polskich polityków i historyków, po raz pierwszy omawiających tak szczegółowo wydarzenia z 1991 roku. Trzydzieści lat po upadku imperium zła mamy dostęp do tajnych niegdyś dokumentów CIA i KGB, wspomnień ludzi, którzy podejmowali decyzje oraz bezpośrednich świadków i uczestników masowych procesów w całym ZSRR. Obecnie nie ma ani jednej książki czy filmu, które w sposób całościowy i pełny przedstawiałyby upadek ZSRR. Opisy ówczesnych wydarzeń koncentrują się wokół Moskwy, pozostawiając w cieniu kluczowe procesy, które rozgrywały się poza nią i które faktycznie doprowadziły do upadku imperium zła.
Svitlana Oleshko – założycielka, dyrektorka i reżyserka Teatru Arabeski w Charkowie oraz producentką teatralną. Bada transformacyjny potencjał teatru, jej twórczość teatralna zawsze ma wyraźny aspekt społeczny. Aktualnie mieszka w Warszawie i pracuje w Teatrze Polskim im. A. Szyfmana.
Żenia Klimakin – dziennikarz, redaktor naczelny projektu medialnego „Нова Польща”, aktywista. W ostatnich latach prowadził wywiady z osobami, które przeżyły ciężką traumę: byłymi więźniami hitlerowskich obozów koncentracyjnych, matkami zabitych ukraińskich żołnierzy, ukraińskimi uchodźczyniami. Pracował dla Polskiego Radia, Culture.pl, TVN i telewizji „1+1”. Publikował w National Geographic. Mieszka w Warszawie od 2009 roku.
Cykl spotkań z ukraińskimi artystkami i artystami jest kontynuacją idei powstałej podczas Forum Europa-Ukraina: Kultura i opór, które odbyło się 24 lutego 2023. To inicjatywa stowarzyszenia Pour l’Ukraine, pour leur liberté et la nôtre! założonego przez 130 naukowców z całego świata oraz powstałego w 2016 roku w Paryżu stowarzyszenia L’Association Défense de la Démocratie en Pologne, które stoi na straży demokracji i walczy o prawa kobiet oraz uchodźców. Centrum Kultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy było organizatorem forum w Warszawie.
